Strefa wolna od LGBT ofwel ‘LGBT-vrije zone’. En dan een regenboogvlag met een groot zwart kruis erover. Dat staat op de stickers die de Gazeta Polska, een Pools conser­vatief weekblad, deze week verspreid heeft (DS 24 juli). Vrijheid van ­meningsuiting, noemen de initiatiefnemers het zelf. Stel je even voor dat het niet over holebi- en transpersonen zou gaan, maar over joden. Het roept angstaanjagende herinneringen op. Europa en de lidstaten van de EU moeten dat verwerpelijke initiatief sterk veroordelen.

Aanval op pride

Polen staat bij ons niet meteen bekend als een land waar je als homo, lesbienne, biseksueel of transpersoon een goed leven hebt. Maar ook daar evolueren de geesten: steeds meer Polen aanvaarden hun LGBT-landgenoten zoals ze zijn. In die mate zelfs dat de conservatieven zich ‘bedreigd’ voelen en het nodig vinden ‘veilige’ zones in te stellen. Nog niet zo lang geleden was het omgekeerd. Zo bekeken zou je dit initiatief zelfs als goed nieuws kunnen beschouwen. Alleen gaat die evolutie erg langzaam en lijkt ze op een processie van Echternach. De rechten die onze Poolse LGBT-vrienden hebben, zijn beperkt en hun maatschappelijke aanvaarding is helemaal nog niet verworven. Polen staat op de 38ste plaats op de ILGA-Europe Rainbow Map met amper 18 punten op 100. Het land wordt door ILGA-Europe trouwens aangehaald als een plek waar de wettelijke bescherming daalt. Tijdens recente verkiezingscampagnes was de ‘bescherming’ van het traditionele gezin een hot item. En enkele dagen geleden werd een pride in Bialystok aangevallen door honderden nationalistische voetbalfans en leden van extreemrechtse groepen. Zoals wel vaker het geval is, gaat het daarbij niet om de Poolse LGBT’ers zelf. Ze staan symbool voor het progressieve Europa en voor de afbraak van de conservatieve Poolse waarden. Een pride wordt gezien als een manier om het ‘klassieke gezin’ en bij uitbreiding het hele land te destabiliseren. Natuurlijk klopt dat niet: net als overal elders vechten de holebi- en transpersonen er vooral voor gelijke rechten en voor een veilig leven. Maar doordat ze als zondebok gebruikt worden, zit dat er niet meteen in én delen ze bovendien in de klappen tijdens gevechten waar ze op zich niets mee te maken hebben. Hoe moeten wij reageren? Dreigt onze reactie het beeld van het verdorven West-Europa dat zich komt moeien, niet te versterken? Drijven we zo de zaken op de spits en zullen de Poolse LGBT’ers daar opnieuw het slachtoffer van worden? Moeten we onze afkeuring voor ons houden? Gelukkig hebben de Poolse LGBT’ers ook binnen Polen medestanders. Als je de reacties op het Twitter-account van de Gazeta Polska leest, dan zie je dat velen hun afkeer openlijk laten blijken. Een schepen van Warschau zei dat hij een klacht zou indienen bij het parket. En een firma die instaat voor de verdeling van de Gazeta Polska, heeft aangekondigd dat ze het blad met de sticker niet zou verspreiden.

‘Joden niet toegelaten’

Als wij onze mond houden, laten we al die mensen in de kou staan. Polen ligt bovendien in onze achtertuin en is een groot land binnen de EU. Als dit passeert zonder felle reactie, zetten we de deur op een kier voor meer aanvallen op onze rechten en vrijheden. Ook bij ons. Het is niet zomaar een sticker. Het is een eerste grote stap op een sterk hellend vlak richting haat, verdeeldheid en veel geweld. Net zoals een sticker met het opschrift ‘Joden niet toegelaten’ niet aanvaardbaar zou zijn, is de versie met ‘LGBT-vrije zone’ dat niet. De Poolse regering moet dan ook alle mogelijke stappen nemen om deze haatdragende boodschap tegen te houden. Ik vraag dat premier Charles Michel (MR), de toekomstige president van Europa, dit initiatief ten stelligste veroordeelt en Polen de boodschap meegeeft dat Europa een project is van verbondenheid, niet van haat. Op mensenrechten kunnen we nooit toegeven. BRUNO DE LILLE Gewezen staatssecretaris voor Gelijke Kansen in Brussel; LGBT-activist Dit opiniestuk verscheen op 25 juli 2019 in De Standaard. Je leest het hier: https://www.standaard.be/cnt/dmf20190724_04526448