Vorige week was het feest in Noord-Ierland. Sinds 13 januari mogen koppels van hetzelfde geslacht er eindelijk trouwen. Op Facebook en Twitter kreeg je beelden te zien van LGBTI+-mensen die aftelden naar middernacht om elkaar dan juichend te omhelzen, te kussen en ten huwelijk te vragen. Ik heb de filmpjes verschillende keren bekeken en elke keer weer kreeg ik kippenvel en een krop in de keel.
Er zijn intussen een 30-tal landen waar we met elkaar mogen trouwen. Vandaag leven 1,250 miljard mensen in een land waar koppels van hetzelfde geslacht enthousiast “JA” tegen elkaar mogen zeggen. Daar mogen we best wel blij en trots om zijn want twintig jaar geleden kon het nog nergens. Overal ter wereld voeren LGBTI+ mensen en -verenigingen – vaak al jarenlang – actie, lobbyen ze en steken ze hun nek uit met het gevaar belachelijk gemaakt of uitgesloten te worden. Voor een zesde van de wereldbevolking heeft dat gelukkig geleid tot succes.
En het stopt niet.
Decriminaliseren
Natuurlijk lijkt de vooruitgang die we boeken, niet altijd even spectaculair. Er zijn heel wat landen waar, voor men er over de openstelling van het huwelijk kan spreken, eerst gewerkt moet worden aan het decriminaliseren van homoseksualiteit. Dat krijgt niet altijd veel persaandacht maar het is voor de LGBTI+-activisten in die landen wel ontzettend belangrijk. Gelukkig is er vooruitgang te zien. India deed het in 2018, Botswana en Angola vorig jaar. En Bhutan is momenteel bezig met ‘onnatuurlijke seks’ uit het strafwetboek te halen.
Onnatuurlijk?
Net als heel wat andere landen die deel uitmaakten van het Britse Rijk, is de strafwet in Bhutan gebaseerd op die van de Britten. Het verbod op ‘onnatuurlijke seks’ maakte daar dus ook deel van uit. Op het einde van de jaren 60 schafte het Verenigd Koninkrijk de wet af maar in de vroegere kolonies bleef ze vaak gewoon bestaan. De wet was op zich niet alleen tegen homoseksuelen gericht. In Sri Lanka (een van die andere vroegere Britse kolonies) staat het zo in de wet: “Whoever voluntarily has carnal intercourse against the order of nature with any man, woman or animal, shall be punished… “.
To blow or not to blow
Aritha Wickramasinghe, een advocaat uit Sri Lanka die ik onlangs ontmoette, legde me uit dat in principe alle seks die niet op voortplanting gericht was, geviseerd werd. Naast anale seks zelfs ook orale seks. Er zijn rechtszaken geweest van vrouwen die hun man veroordeeld wilden zien ‘omdat hij gevraagd had hem te pijpen’. Veelal wilde de vrouw in kwestie gewoon scheiden.
De rechtbank oordeelde dat orale seks oké was als er meteen daarna ook nog seks kwam met het oog op voortplanting. De blowjob mocht dus niet te leuk zijn want als de man meteen klaarkwam, en er geen vaginale seks meer volgde, dan had hij een crimineel feit gepleegd. Ook strafbaar: samen masturberen of iemand aftrekken. Zelfs het gebruik van voorbehoedsmiddelen viel onder de wet.
Zwaard van Damocles
In de praktijk waren natuurlijk vooral holebi’s het slachtoffer van deze wetten. Ambtenaren, politie en rechters zijn meestal hetero’s die ook wel eens wat creatiever willen zijn in de slaapkamer of het aantal kinderen dat ze krijgen willen beperken. Hierdoor is de wet in recente jaren niet meer gebruikt om hetero’s die seks hadden voor hun plezier te bestraffen.
Voor holebi’s hing ze wel altijd als een zwaard van Damocles boven het hoofd. Elk land dat dit soort wet schrapt, is een land waar we eindelijk open en vrij kunnen spreken. En seksen.
Overwinningen vieren
Ik weet het wel: er zijn niet enkel succesverhalen. In bepaalde landen gaat de situatie voor LGBTI+-personen er zelfs op achteruit. Maar als we ons daar niet door laten verlammen, als ons dat motiveert om de strijd met nog meer energie verder te zetten, dan komt die LGBTI+-vriendelijke wereld elke dag een stapje dichterbij. Laten we dus elke overwinning, hoe klein ook, vieren. Ik hoop alvast dat ik in 2020 de regenboogslingers en -vlaggen vaak mag bovenhalen.
Deze column verscheen op 21 januari 2020 op zizomag.be. Je leest de hele tekst hier: https://zizomag.be/opiniestukken/een-jaar-lang-regenboogslingers-en-champagne