Commissie voor de Infrastructuur
De heer Bruno De Lille. – Door de zesde staatshervorming zijn de gewesten bevoegd voor verkeersveiligheid. U wilt daar meteen mee aan de slag en kondigde onlangs aan werk te zullen maken van een bijkomende test bij het theoretische rijexamen. Die test moet de toekomstige autobestuurders beter voorbereiden op het rijden in het Brusselse, hoofdstedelijke verkeer. Het testen van de risicoperceptie, de capaciteit om gevaren te herkennen en er dus op te anticiperen en correct op te reageren, is een goede zaak.
Er is onder experts blijkbaar wel nog enige onenigheid over het ideale moment voor die test: moet hij samenvallen met het theoretisch examen, wanneer de kandidaten nog geen enkele praktijkervaring hebben, of valt de risicoperceptietest beter samen met het praktisch examen?
Brussel is geen eiland: er rijden ook heel wat bestuurders rond uit Vlaanderen en Wallonië. Brussel is bovendien niet de enige grootstad in ons land. Het verwondert me dan ook dat we geen nieuws uit de andere gewesten kregen over gelijkaardige initiatieven. Als de extra test een voorbode is van een volledig aparte Brusselse verkeerswetgeving die helemaal losstaat van Vlaanderen en Wallonië, dan wordt het een ander, minder positief verhaal.
Hoe zal de test worden opgesteld en ingevoerd? Door wie laat u zich daarbij adviseren? Komt er een testfase en hoe zult u die evalueren? Hebt u overlegd met Vlaanderen en Wallonië? De helft van de chauffeurs die in Brussel rondrijden, komen immers uit die gewesten. Wat met Brusselaars die in Vlaanderen en Wallonië hun rijexamen afleggen? Verdwijnt die mogelijkheid door de regionalisering, of luidt uw beslissing het begin in van het rijexamentoerisme?
De heer Pierre Kompany (in het Frans). – Op 26 december 2014 kondigde u aan dat u een test wilt toevoegen aan het theoretisch rijexamen. Volgens Le Soir gaat het om de zogenaamde risicoperceptietest, die erin bestaat dat kandidaten een filmpje van een veertigtal seconden te zien krijgen waarin ze risicosituaties moeten kunnen herkennen.
Wanneer zal die test verplicht worden? Verkeersveiligheid is een gewestbevoegdheid geworden. Zal dat tot een verschillende behandeling van de toekomstige bestuurders leiden? Zal een Brusselaar zijn rijexamen in Vlaanderen of Wallonië kunnen afleggen? Dat staat in elk geval op de website van Automobiel- Controle en Techniek (ACT). Zijn er coördinatievergaderingen tussen de bevoegde ministers gepland om erop toe te zien dat ze een samenhangend beleid voeren?
Mevrouw Bianca Debaets, staatssecretaris. – Potentiële gevaren in het verkeer tijdig waarnemen, juist inschatten en er correct op anticiperen, speelt een cruciale rol in de verkeersveiligheid. Uit statistieken over ongevallen blijkt dat die vaardigheid vooral bij jonge bestuurders ontbreekt. Hoewel het vermogen om een gevaar waar te nemen vooral door rijervaring wordt verworven, kan het leerproces worden versneld door de kandidaat reeds in een vroeg stadium te laten kennismaken met het belang van het opmerken van gevaar in het verkeer aan de hand van de risicoperceptietest. Op die manier kan de weggebruiker zijn eigen vaardigheden evalueren en verder bijsturen.
(verder in het Frans)
De afgelopen jaren klonk de vraag naar een risico- evaluatietest bij het theoretische examen steeds luider. In sommige buurlanden bestaat een dergelijke test al. Om aan die vraag tegemoet te komen heeft de vzw GOCA, de groepering van erkende ondernemingen voor autokeuring en rijbewijs, een risicoperceptietest ontwikkeld. Elke kandidaat- bestuurder die een theoretisch examen aflegt voor het rijbewijs B, mag gratis deelnemen aan die test. Voor de test worden videobeelden van alledaagse verkeerssituaties gebruikt die vanuit het standpunt van een autobestuurder zijn gefilmd. Op die manier krijgen chauffeurs in opleiding een realistisch beeld. Tijdens de test moeten kandidaten hun aandacht over hun hele gezichtsveld verdelen.
(verder in het Nederlands)
De bestuurder moet de juiste kijktechnieken toepassen om rekening te houden met wat er om hem heen gebeurt en met de andere weggebruikers, waaronder fietsers en voetgangers. Hij moet mogelijke gevaren tijdig kunnen opmerken. De risicoperceptietest beoogt dus in eerste instantie om reflexen die we in het verkeer nodig hebben op een efficiënte manier aan bod te laten komen in een theoretisch examen.
(verder in het Frans)
Je kan de test vergelijken met een vluchtsimulator, waar zelfs ervaren piloten mee trainen om op een correcte manier te leren reageren in verschillende, al dan niet courante verkeerssituaties. Ik ben van plan om de test op te nemen in het theoretisch examen voor het rijbewijs B, maar wil hem ook in andere situaties kunnen gebruiken.
(verder in het Nederlands)
Het gaat om het theoretische examen voor het rijbewijs B. Ik wil niet over één nacht ijs gaan en zal zeker geen overhaaste beslissingen nemen. Alvorens deze test, die geen bijkomend examen is, kan worden opgenomen in het theoretische examen, moet hij formeel worden goedgekeurd en moeten we er zeker van zijn dat het resultaat een gekwalificeerd meetinstrument is.
(verder in het Frans)
Al deze elementen zullen aan bod komen tijdens het overleg dat ik eerstdaags met GOCA zal voeren.
(verder in het Nederlands)
Alvorens we beslissen om deze test als een verplicht onderdeel in het theoretische examen op te nemen, moeten we niet alleen nagaan of hij een geschikt meetinstrument is, maar ook wat de kosten zijn en welke gevolgen de maatregel voor de examencentra heeft.
(verder in het Frans)
Voor de invoering van de test moeten nog een aantal stappen worden doorgelopen. Sinds de zesde staatshervorming zijn de gewesten bevoegd voor de rijopleiding. Het lijkt mij dus logisch om na te gaan of de huidige opleiding aangepast is aan de verkeerssituatie in onze stad.
Een werkgroep met vertegenwoordigers van de federale overheid, de gewesten, de autorijscholen en de beroepsverenigingen heeft een verslag opgesteld met voorstellen over de rijopleiding. We zullen voor de evaluatie van de rijopleiding in Brussel daarmee rekening houden.
(verder in het Nederlands)
De wet op de hervorming van de instellingen bepaalt dat elke burger het rijexamen kan afleggen in het examencentrum van zijn keuze, ongeacht in welk gewest dat zich bevindt. Op dit ogenblik zijn er al gesprekken aan de gang met de andere gewesten over de manier waarop de overdracht van de bevoegdheden op een zo uniform mogelijke manier in de verschillende gewesten kan worden doorgevoerd.
(verder in het Frans)
Het harmoniseren van de examens is een van de aandachtspunten. Als bevoegd staatssecretaris wil ik dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest daarin het voortouw neemt. Ik ga voor een vernieuwende aanpak. Daarom ben ik trouwens voorstander van de test.
Binnenkort pleeg ik overleg met de Vlaamse en Waalse beleidsverantwoordelijken om de test niet alleen in Brussel, maar ook in Vlaanderen en Wallonië op te nemen in de rijopleiding. Ik zal dat standpunt in ieder geval verdedigen.
De heer Bruno De Lille. – Het is duidelijk dat we het nut van de test niet in vraag stellen. Toch blijf ik ervan overtuigd dat u beter eerst met de andere gewesten overleg gepleegd had om na te gaan of de test overal tegelijkertijd ingevoerd kon worden. Ik vermoed dat we nu rijexamentoerisme zullen krijgen, vooral van die bestuurders die het minst zeker zijn van hun zaak en eigenlijk beter de test wel zouden afleggen. Als deze mensen een test afleggen buiten het gewest, kunnen we niet inschatten hoe ze in Brussel zullen rijden. Dat is dus een jammere zaak.
Een inwoner van Dilbeek zal vermoedelijk evenveel in Brussel rondrijden als iemand die op de grens van Ganshoren met het Vlaams Gewest woont. Er valt bijgevolg veel te zeggen voor samenwerking en voor de gelijktijdige invoering van de test. We hadden de voorkeur gegeven aan overleg boven aankondigingen, zelfs al wilt u graag pionierswerk verrichten.
Waarom wordt de test afgenomen op het moment van het theoretisch examen? U vergelijkt hem met een vluchtsimulator, maar ook daar mag je niet mee starten alvorens vlieglessen te krijgen. Al doende leert men. Daarom denk ik dat de test beter aan het praktijkexamen toegevoegd wordt.
De heer Pierre Kompany (in het Frans). – Het is fantastisch dat u het voortouw neemt. Ik hoop dat dit vernieuwende plan snel uit de startblokken zal komen.
Mevrouw Bianca Debaets, staatssecretaris. – Ik wil nog even de vragen van de heer De Lille beantwoorden. De testfase loopt reeds in het hele land, niet alleen in Brussel.
(verder in het Frans)
Een hoofdstad moet af en toe vernieuwend uit de hoek komen.
(verder in het Nederlands)
Ik neem de verkeersveiligheid sterk ter harte en wil er concreet werk van maken.
Ik kan mij ook niet inbeelden dat de andere gewesten daar geen oog voor zouden hebben, gezien het succes dat de test in andere landen heeft. In landen waar de risicoperceptietest deel uitmaakt van het theoretische examen, hebben mensen die voor het theoretische examen slagen 30 tot 40% meer kans om te slagen voor het praktijkexamen. Ik zal het exacte percentage aan de commissievoorzitter meedelen.