In Tsjetsjenië heeft de regering concentratiekampen opgericht voor homoseksuelen. Ze worden er opgesloten, mishandeld en verplicht om andere LGBT’s te verraden. En als dat niet snel genoeg gebeurt, worden ze gemarteld. En zo heeft de Russische Federatie weer een stap verder gezet in haar anti-LGBT-beleid.
Na het verbod op ‘homo-propaganda’ en het tolereren of zelfs goedkeuren en stimuleren van gaybashing, gaat de overheid zelf achter holebi’s en transpersonen aan.
Volgens Human Right Watch en Amnesty International dan toch, want de Tsjetsjeense en de Russische regering ontkennen alles. “Er zijn namelijk geen homo’s in Tsjetsjenië en als ze er zouden zijn, dan zou hun familie wel ingrijpen.” Begrijp: het is zo’n schande van een homo in de familie te hebben, dat je hem of haar beter van kant maakt of laat verdwijnen.
Europese afkeuring
Onze regering zal wellicht krachtig reageren tegen de Tsjetsjeense concentratiekampen. En zo hoort het. Van Europa verwacht ik hetzelfde. Zelfs voor landen die op de rem staan als het over LGBT-rechten gaat, zijn concentratiekampen een brug te ver. Ik verwacht zelfs dat Tsjetsjenië vrij snel die folterplekken zal sluiten. Ze hebben namelijk hun punt gemaakt: niemand zal het nog in zijn hoofd halen om er als holebi of transgender uit de kast te komen.
Na deze (terechte) golf van verontwaardiging, gaan onze regeringen hier weer over tot de orde van de dag. Tot er in Iran weer een homojongen wordt opgehangen. Of een of ander land de doodstraf voor homoseksuele handelingen probeert in te voeren. Dan zullen ze zich nog wel eens laten horen.
Homohel
Maar ook zonder concentratiekampen is het leven in Tsjetsjenië een hel voor elke homo, lesbienne, bi, transpersoon en iedereen die zich niet in een klassiek genderhokje wil laten duwen. Want het dreigement “dat de familie om haar eer te beschermen, wel zal ingrijpen” is daar – en in een aantal andere landen – geen loze bewering. Hoe verschrikkelijk moet het leven zijn als je met een geheim zit dat je aan niemand kwijt kan. Niet alleen omdat je dreigt verstoten te worden maar omdat het je leven kan kosten. Hoe ziek kan een maatschappij zijn als men het aanvaardbaar vindt dat zonen en dochters “verdwijnen” omdat de familie en het dorp niet met de schande van hun geaardheid kunnen leven.
Blijven of vluchten?
Helaas kan je het woord ‘Tsjetsjenië’ vervangen door nog andere landen. Zouden wij het daar uithouden? Zou jij bereid zijn je hele leven een hetero-toneeltje op te voeren? Steeds in het geheim op zoek te moeten gaan naar wat liefde en lust? Wetende dat het je kop kan kosten? Zou je het volhouden?
Ik denk dat ik zou proberen zo snel mogelijk zo ver mogelijk te vluchten. Naar Malta, België of het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld. De top 3 van de meest LGBT-vriendelijke landen in Europa. Drie landen waar veel politici hun gemeende verontwaardiging over de concentratiekampen hebben geuit op de sociale media.
De vraag is dan natuurlijk of diezelfde mensen ook bereid zijn om al die LGBT-vluchtelingen met open armen te ontvangen? Want een verontwaardigde tweet of een boos Facebookbericht zijn misschien wel fijn voor onze gemoedsrust (we hebben het toch weer eens goed gezegd), in wezen zijn ze natuurlijk niet voldoende.
Opvang in België
Als je vervolgd wordt wegens je seksuele oriëntatie, dan kan je volgens het internationaal recht bescherming vragen en krijgen. België past dit gelukkig ook toe. Maar makkelijk is het nooit. Want wat is vervolging? In het geval van de concentratiekampen is het duidelijk: dat is vervolging. Maar weten dat je familie je naar het leven zal staan als je je coming-out doet, is dat genoeg? Dat wordt al moeilijker volgens onze migratie- en asieldiensten.
En hoe bewijs je dat je LGBT bent als je uit een land komt waar de minste uiting van homoseksualiteit afgestraft wordt? Als je geen andere homo’s, lesbiennes, bi’s of transpersonen kent of nooit lid bent geweest van een of andere LGBT-beweging? Als je dat LGBT-zijn dan gaat aftoetsen aan onze Belgische of West-Europese maatstaven, zou het kunnen dat een aantal mensen onterecht door de mand vallen.
België is geen eiland
Als je op een wereldkaart de landen aanduidt waar LGBT’s het moeilijk hebben, dan zie je dat je niet ver moet reizen voor dat het geval is. Zelfs binnen de Europese Unie is het absoluut niet overal rozengeur en maneschijn. We zien zelfs Europese landen waar de situatie weer slechter wordt.
En dan kunnen wij wel tevreden zijn met onze min of meer comfortabele situatie, we leven echter niet op een eiland. Rechten en verworvenheden kunnen altijd teruggedraaid worden. We zullen maar veilig zijn als de hele wereld LGBT-vriendelijk is.
LGBT-fonds
En dus moeten ook wij onze verantwoordelijkheid opnemen voor onze collega’s in het buitenland. Door de Pride in het teken van die internationale solidariteit te zetten bijvoorbeeld. ‘Crossing Borders’, het thema van dit jaar geeft in elk geval een duidelijk signaal naar onze regeringen.
Maar het moet meer dan symboliek zijn. Waarom richten onze LGBT-koepels (samen met hun Europese collega’s) bijvoorbeeld geen fonds op waarmee ze structureel LGBT-bewegingen in homo-vijandige landen ondersteunen? Het zou hen laten weten dat ze er niet alleen voor staan, het zou hen hoop geven en het zou misschien zelfs voor echte verandering kunnen zorgen.
Deze column verscheen op 14 april 2017 op Zizo-online.be. Deze en nog meer columns van mij lees je hier http://zizo-online.be/article/11390