We zijn voor het derde jaar op rij op wetgevend vlak het tweede LGBTI+-vriendelijkste land van Europa. Feest!?!
Naar aanleiding van de Internationale Dag tegen Holebi-, Intersekse- en Transfobie (IDAHOBIT) publiceerde ILGA Europe, de Europese koepel van LGBTI+verenigingen, haar jaarlijkse Rainbow Index. Het is een ranking die bekijkt hoe wetgeving de gelijke rechten van holebi’s, trans en intersekse personen garandeert. Malta staat sinds een paar jaar op één, België op twee.
We hebben onze zaakjes dus goed op orde. Niet? Het is genuanceerder en helaas ook negatiever dan dat vrees ik.
Koploper
Natuurlijk mogen we trots zijn op de 73 procent die we halen. Politici over bijna alle partijen heen hebben gewerkt aan anti-discriminatiewetten, het huwelijk opengesteld, adoptie door koppels van hetzelfde geslacht mogelijk gemaakt en transpersonen de kans gegeven hun voornaam en geslacht aan te passen aan hun gender. We mogen ons terecht een koploper noemen.
Tegelijk moeten we toegeven dat we ver achterlopen op de nummer één. Malta haalde de laatste drie jaar gemiddeld 90 procent. We moeten onze tweede plaats intussen ook delen met Luxemburg. Bovendien zaten we vijf jaar geleden nog boven de 80 procent. Tenslotte hadden we hogere punten kunnen halen.
België is punten kwijtgeraakt omdat onze regeringen het niet nodig vonden opnieuw een Nationaal Actieplan tegen Holebi- en Transfobie op te maken
Er zijn het afgelopen jaar namelijk enkele discriminaties weggewerkt die te maken hadden met iemands seksekenmerken. Goed gewerkt en daar zijn we door ILGA Europe voor beloond met extra punten. Die we meteen weer kwijtraakten omdat onze regeringen het niet nodig vonden opnieuw een Nationaal Actieplan tegen Holebi- en Transfobie op te maken.
Uitbrander
Als je kind 7 op 10 haalt voor een vak waar hij of zij heeft voor moeten werken, dan ben je tevreden. Als je weet dat je kind makkelijk een 8 of een 9 had kunnen halen, dan volgt er een preek. Wel, onze regeringen verdienen een uitbrander. Ze kloppen zich trots op de borst terwijl ze zouden moeten toegeven dat ze serieuze steken hebben laten vallen.
Zo’n Nationaal Actieplan is namelijk erg belangrijk. Het is dé manier om ervoor te zorgen dat je wetten ook voor een mentaliteitswijziging zorgen. Vraag aan een willekeurige LGBTI+-Belg of zij/die/hij zich voldoende beschermd voelt en het antwoord is wellicht een luid ‘neen’. Natuurlijk is het nodig om de juiste wetten aan te nemen maar daar stopt het niet. Je moet er ook voor zorgen dat het een vanzelfsprekendheid wordt dat LGBTI+-mensen correct behandeld worden. Zeker in een versnipperd land als België is zo’n Nationaal Actieplan nodig. Want, spoiler alert, die mentaliteit evolueert niet vanzelf. Als iedereen in zijn of haar hoekje zit te improviseren, gaat het niet vooruit.
Hand in hand
Dat blijkt ook overduidelijk uit de resultaten van het grote Europese onderzoek over het welzijn van LGBTI+-burgers. 140.000 Europeanen werden online bevraagd en de resultaten zijn niet leuk. Ook niet voor België. De krantenartikelen over het onderzoek focussen vooral op het handjesvasthouden op straat (7 op de 10 van de Belgische LGBTI+-personen vermijdt dit). Maar ook de andere cijfers zijn teleurstellend. 21 procent van de LGBTI+-Belgen is zelfs niet open naar zijn familie omdat ze bang zijn voor negatieve gevolgen. Op het werk houdt 19 procent het helemaal verborgen en 52 procent is selectief aan wie ze het durven vertellen. Out en proud? Vergeet het.
Het ergste is dat alles voorhanden is om een goed LGBTI+-gelijkekansenplan te kunnen maken. Het middenveld heeft voor achtergrondinformatie gezorgd, de prioriteiten zijn bekend en al onze regeringen hebben aangegeven dat willen werken aan een efficiënt LGBTI+-beleid. En toch is er geen plan. De sense of urgencyontbreekt.
Een suggestie voor al die politieke partijen die elk jaar mee opstappen in de Pride: geef het bedrag dat je normaal aan Pride Parade had besteed aan een LBGTI+-goed doel
Komt dat door de COVID-19-crisis? Hebben onze beleidsmakers wel iets anders aan hun hoofd dan een zoveelste plan voor die LGBTI+-groep? Dat gaat dan helaas voorbij aan het feit dat veel LGBTI+-personen kwetsbaar zijn doordat ze minder op hun familie kunnen (durven) rekenen, specifieke medische zorg nodig hebben die nu uitgesteld wordt, vaker single zijn en een beperkt vriendennetwerk hebben, enz. Het is geen verrassing dat de LGBTI+-hulplijn Lumi de helft meer oproepen krijgt dan voor de coronacrisis. Mensen die dit als een luxeprobleem zien dat kan wachten tot alles opnieuw ‘normaal’ is, vergissen zich schromelijk.
Schouderklopje
De LGBTI+-initiatieven die onze kwetsbaarste vrienden opvangen, hebben het trouwens lastig. Lumi, het Opvanghuis Brussel, de permanentie van Genres Pluriels die trans en intersekse personen opvangt, het Transgender Infopunt… doen in deze moeilijke omstandigheden ontzettend nuttig werk. Helaas zijn de middelen die ze daarvoor hebben erg beperkt. Een suggestie dus voor al die politieke partijen die elk jaar mee opstappen in de Pride: geef het bedrag dat je normaal aan je Pride-wagen en -communicatie had besteed aan een van deze goede doelen. Zo toon je dat het je Pride-deelname geen pinkwashing is maar dat je echt aan onze zijde staat.
In het parlement mag je onze regeringen opjagen. Want die moeten dus dringend een nieuw Nationaal Actieplan tegen Holebi- en Transfobie opstellen. De aankondiging ervan mogen ze achterwege laten: tijdens de vorige legislatuur hadden we elk jaar recht op beloftes van de bevoegde ministers en staatssecretarissen maar het heeft wel vier jaar geduurd voor de tekst klaar was. Deze keer mag het dus omgekeerd: eerst een plan en dan zullen we wel hoera roepen. Om geen seconde meer te verliezen kunnen ze intussen het vorige plan verlengen. Dat kwam zo laat tijdens de vorige regeerperiode dat het meteen door de verkiezingen werd ingehaald en dus nog tot weinig of niets heeft geleid. Maak die fout geen tweede keer. Dan komt er volgend jaar geen preek maar een schouderklopje. En een feest (want daar zijn we natuurlijk wel echt goed in).
————————-
Bruno De Lille is gewezen Brussels staatssecretaris voor Groen en LGBTI+-activist.
Deze column verscheen op 26 mei 2020 op Zizomag.be. Je leest hem hier: https://zizomag.be/opiniestukken/leven-met-een-zeven