De Olympische Spelen in Rio zijn buitengewoon interessant. Niet alleen omdat enkele Belgische sportvrouwen en -mannen zo goed presteren. Maar ook door de discussies in de marge. Afgelopen weekend schreef Ingeborg Sophie Ribu terecht een bijtend opiniestuk over het seksisme waar de vrouwelijke atleten in Rio mee te maken krijgen. Alleen beperkt het probleem zich niet tot seksisme. Ook LGBTI’s, moslims en iedereen die wat afwijkt van “de norm” moeten het geregeld ontgelden.
Het is het bewijs van de sterke macho-cultuur die nog steeds in de sport en de sportverslaggeving aanwezig is. De meeste commentatoren zijn lid van de 3M-club: male, middle class en middle aged en dat heeft een duidelijke invloed op hun kijk op de wereld. Dat vrouwen terecht hun plaats opeisen, niet iedereen hetero is en er een veelheid aan gelukkige gezinsvormen bestaat, is voor die mensen duidelijk nog niet vanzelfsprekend.
En toch ben ik hoopvol na deze Olympische Spelen. We zagen namelijk dat het conflict tussen het conservatisme van heel wat verslaggevers en de nieuwe sportwereld waar kansengroepen (terecht) op hun strepen staan, deze keer heel vaak in het voordeel van die laatsten beslecht werd.
Het klopt dat veel vrouwen die topprestaties neerzetten daar niet voor geroemd werden. Ze werden gereduceerd tot “de vrouw van” of er werd vooral gefocust op hun kinderen, hun uiterlijk, enz…, zoals Ingeborg Sophie Ribu in haar tekst zo duidelijk aantoonde. Alleen kwamen de interviewers, commentatoren en verslaggevers er deze keer niet zomaar mee weg. Er waren telkens heel wat kijkers die lieten weten dat ze geschokt waren over deze uitspraken. En vaak, heel vaak kwamen er verontschuldigingen en werden teksten bijgestuurd.
De Amerikaanse nieuwswebsite The Daily Beast ging op een andere manier uit de bocht. Een van hun journalisten vond het namelijk nodig om een aantal LGBTI-atleten te outen. Hij had zich een profiel op Grindr (een dating-app die zich vooral richt op homo’s) gemaakt en – o, wat een verrassing – daarna werd hij benaderd door enkele Olympiërs die wel eens wat stoom wilden afblazen. Goed voor een smeuïg artikel natuurlijk. Seks verkoopt, dat wisten we. Tot daar was er niet echt iets aan de hand. Alleen gaf de journalist zoveel info over zijn slachtoffers mee, dat het makkelijk was om te achterhalen over welke atleten hij het had. Sommigen bleken echter uit zeer homofobe landen te komen en werden door deze outing dus letterlijk in gevaar gebracht. Na heel wat Twitter-commotie zag The Daily Beast in dat dit deontologisch niet oké was en haalde de krant het artikel, met verontschuldigingen, weg.
En tenslotte was er ook heel wat te doen over de adoptie van supergymnaste Simone Biles. Ze kwam als kind in een pleeginstelling terecht en werd uiteindelijk door haar grootouders geadopteerd. Ze noemt die dan ook haar ouders (wat ze trouwens wettelijk ook zijn). Een commentator had het echter consequent over haar ‘grootouders’ en toen iemand hem daarop aansprak zei hij “dat Simone hen dan wel mama en papa mag noemen maar dat het wel degelijk haar ‘echte’ ouders niet zijn”. Ook hier kreeg commentator een storm van reacties over zich heen en zette hij zijn tweet, met excuses, recht.
Nu kan je hier twee kanten mee op. Je zou de conclusie kunnen trekken dat het erg gesteld is met het sportwereldje. Het feit dat we in 2016 nog steeds homofobe, seksistische en andere discriminerende artikels en commentaren voorgeschoteld krijgen, is inderdaad niet om vrolijk van te worden. Alleen is dat alles natuurlijk niet nieuw. Mochten we de artikels en commentaren van vroegere Spelen er op nalezen, dan zouden we wellicht tot dezelfde conclusie komen.
Wel nieuw, en daarom ben ik hoopvol en positief, is dat dit niet meer zomaar passeert. Wereldwijd uitten mensen hun verontwaardiging over deze conservatieve, discriminerende en enggeestige houding. En bijna in alle gevallen met een positief resultaat. Ongepaste tweets werden geschrapt, denigrerende artikelen werden gecorrigeerd of verwijderd. De commentatoren die over de schreef gingen, verontschuldigden zich en beloofden op hun woorden te letten.
Het toont aan dat we eindelijk ook in de sport de goede kant opgaan. Natuurlijk gaat dat niet overal ter wereld even snel, laten de conservatieve krachten zich moeilijk wegdringen en lijkt het soms op een processie van Echternach. Maar deze discussies en de reacties erop worden dankzij de Olympische Spelen overal gevolgd en dragen zo hun steentje bij aan de mentaliteitswijziging die we nodig hebben om tot een wereld te komen waar iedereen zichzelf kan en mag zijn.
Dit opiniestuk verscheen op 17 augustus 2016 op de website van De Morgen. Je leest het hier: http://www.demorgen.be/opinie/eindelijk-gaan-we-ook-in-de-sport-de-goede-kant-op-b74f4f4e/