Als ik in Brussel op de tram stap, kom ik geregeld (zeker op vrijdagavond) mannen in een lange jurk tegen. Meestal kijkt niemand daarvan op. Toch niet als de mannen in kwestie Afrikaanse of Noord-Afrikaanse roots lijken te hebben.
Toen de Schotten in het Koning Boudewijnstadion tegen de Belgen kwamen spelen, werd onze hoofdstad overspoeld door stoere kerels in korte rok. Ok, ze noemen het een kilt maar het is een rok natuurlijk. Mensen zijn nieuwsgierig naar het aanwezig zijn (of niet) van een onderbroek maar het dragen van de kilt an sich wordt niet vreemd gevonden. Als het maar een Schot is die de rok draagt.
La Diva opent de Pride steevast in een fabelachtig mooi kleed en krijgt daar duizenden bewonderende oooh’s en aaaah’s voor (en een daverend applaus omdat ze ook nog eens fantastisch blijkt te zingen). Mocht La Diva in jeans en T-shirt optreden, dan zou men zelfs ontgoocheld zijn.
Bang zijn
Ik draag nooit een jurk of een rok. Omdat ik er de benen of het figuur niet voor heb? Omdat ik het niet mooi vind? Hmm, eigenlijk niet. Toen ik onlangs in Rome was, heb ik bewonderend staan kijken naar de tientallen winkels met prachtige vrouwenkledij. En de mooi geborduurde jurken van sommige moslimmannen zou ik zo willen aantrekken. Ik doe het niet omdat ik bang ben. Bang dat ik honderd keer per dag zal moeten uitleggen dat ik geen vrouw wil worden, me niet bekeerd heb tot de islam, dat ik niet ga beginnen te zingen of – erger – dat ik niet wil choqueren of extra aandacht wil trekken.
Mannen mogen dus een jurk of een rok dragen als ze zich maar houden aan nauw afgebakende grenzen. Alles wat daarbuiten valt, ligt moeilijk. Het hokjesdenken blijft ook vandaag nog heel aanwezig. We maken zelfs nieuwe hokjes.
Transgender toiletten
Ik werk aan een wetsvoorstel om zowel de mannen- als de vrouwentoiletten voor transgenders toegankelijk te maken. Transgenders die vrouw (of man) zijn geworden en er ook zo uitzien, zullen misschien zelden problemen ondervinden. Iemand die de overgang aan het maken is of mensen die zichzelf niet in het M- of V-vakje willen laten duwen, krijgen wel vaak de opmerking dat ze ‘het verkeerde’ toilet binnen zijn gelopen. En die opmerkingen worden soms erg agressief geuit. Om duidelijk te maken dat ook die personen welkom zijn, wil ik dus voorstellen een extra symbooltje op zowel de mannen- als de vrouwentoiletten aan te brengen.
Het lijkt me logisch en eigenlijk niet zo’n grote stap. En toch is het dat blijkbaar wel voor heel veel mensen. Als ik mag afgaan op de reacties die ik rond me hoor, dan lijken de meeste mensen een apart transgender-toilet te verkiezen boven het laten vervagen van het M- of het V-aspect van ‘hun’ toilet. We aanvaarden die transgenders alleen maar als we er een label mogen opkleven. Letterlijk een hokje erbij.
Elkaar aanvaarden
Hoe breeddenkend ben je echter als je het anders-zijn van je collega’s, vrienden en kennissen alleen maar kan aanvaarden als je het in een hokje kan stoppen? Want dat is wat we doen. Zo maken we dat anders-zijn ongevaarlijk. Zo moeten we onszelf en onze denkbeelden niet in vraag stellen.
Misschien moeten we daar toch een begin mee maken? Elke maand een nationale kleren-switch-dag? Politici en bedrijfsleiders die de hokjes doorbreken als ze in de pers komen? Scholen waar de ene dag alle kinderen in rok en de volgende dag in broek komen? Je verandert niet alleen van kleren, je verplicht jezelf ook je geest open te zetten.
Mannen hebben eeuwenlang rokken en jurken gedragen. Er is fysiek geen reden waarom dat vandaag niet zou kunnen. Toch wordt het vandaag nauwelijks aanvaard. Omdat het onze ideeën over mannelijkheid en vrouwelijkheid onderuithaalt. En dat ligt ook vandaag nog altijd zeer moeilijk. Mensen voelen zich daar ongemakkelijk bij, voelen zich aangevallen. Maar het is niet omdat je je ongemakkelijk voelt, dat dat een reden is om iets te verbieden. De dag dat we mensen als mensen gaan beschouwen, zetten we echt een stap vooruit. Wie doet mee?